-
1 ауу
1.сваливаться; опрокидываться2. 3. 4. -
2 басу
1.давить, задавить2. 3.абайла, машина басып кетпесін — смотри, чтобы ( тебя) машина не задавила
ступать, шагать4.басыңқыра аяғыңды — шагай ( иди) быстрее
стать, встать ( на ноги)5.6.аяғымды басып кеттің ғой — (ты) наступил на ( мои) ноги
печатать, напечатать7.наложить; приложить8.заливать, залить; затоплять ( о воде)9.су басқан жер — место, затопленное водой
сидеть, высиживать ( о наседке)10.зарастать, зарасти; покрывать, покрыться сплошь ( сорной травой)11.(о тесте, глине) проминать, месить12. 13. 14.перетягивать, перетянуть весом, превзойти в весе, оказаться более тяжёлым, перевесить15.покрываться, покрыться16. 17.перен. ашу басу — подавить гнев
аяққа басу — игнорировать, не принимать во внимание
май басу — жиреть, ожиреть
басып алу — захватить силой; овладеть; отнять, занять, забрать
басып кірү — вторгаться; вторжение
бауыр басу — привыкнуть, освоить
-
3 басып
басып алу — занять, захватить,оккупация, оккупировать, покорить
басып жаншу — принижать, подавлять
басып кету — задавать, затоптать, перевесить, перекрыть
басып озу — опередить, перегнать
См. также в других словарях:
басы шашылу — (Гур., Маңғ.) басы қату, есі кету. Кемпірім ауырып, б а с ы м ш а ш ыл ы п жүр (Гур., Маңғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
басықпаған түйе — (Шымк., Шәу.) жөнді бас білдірмеген, мініске үйретіліп болмаған, әлі жүк көтеріп жаттықпаған, әдеттенбеген түйе. Есіңізде болсын, б а с ы қ п а ғ а н, әбден жүк артылып үйренбеген түйеге мініп қыдырмаңыз, ол сәл нәрседен үркіп, өзіңізді жығып… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
басы ішіне түсіп кету — (ҚХР) уайымдау, ұнжырғасы түсу, үміт үзу. Б а с ы ң і ш і ң е т ү с і п к е т і п т і ғой, қия алмай отырсың ба? Енді кеш қалдың! Сенбесең оның маған жазған хатын оқып көр! (З. Сабыр., Ізд., 168) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
зәңгу — 1. (Шымк., Мақт.) басы ауған жаққа кету, қаңғыру. Біздің шал кейде есекке мініп з ә ң г і п кетеді (Шымк., Мақт.). 2. зымырау, зыту. Әлгі кісі сөйтті де, есегіне міне сала з е ң г і п кетті (Шымк., Мақт.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қазақ — Геродоты. п е р и ф р. Мұхаммед Хайдар Дулати д.м. Мұхаммед Хайдар Дулати Шығыс, Батыс елдеріне көбірек мәлім заңғар тарихшы. «Қ а з а қ т ы ң Г е р о д о т ы» деуге әбден лайық (Егем. Қазақст., 02.11.2005, 1). Қазақ қазақ болғалы. Ежелден,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
күн шағу — (Гур., Маңғ.) күн өтіп кету, күн тию. К ү н ш а ғ ы п тастайды ғой, айнам ау, басыңа бір нәрсе жапсаңшы! (Гур., Маңғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
стенке — (Гур., Бал.) маштың (қ.) ең жоғарғы басы, ұшы. С т е н к е г е жалауды байламасаң, самолет тамақ тастамай кетуі мүмкін (Гур., Бал.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шұбаты — (Қост., Жанг.) күйдіргі ауруы. Ш ұ б а т ы шыққан адамның басы айналып, денесі қатты қызады, ем қолданбаса, адам өліп кетуі де мүмкін. Бұл аурумен адам тек жаз айларында ғана ауырады (Қост., Жанг.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ақ — зат. в ет. Бұзаулы сиырда, қозылы қойда болатын жұқпалы, әрі зілді дерт. Мұндай жағдайда малдың сүті тартылып қалады. Егер бір қой а қ болып ауырса, ол қоралы қойға түгел жұғады (Ж. Бабалықұлы, Мал ауруы., 8). Ақ айыл болды. Көп мініліп, арқасы… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ат — I зат. Тоғызқұмалақтағы жүрілетін ұяны «ат» деп атайды (Ө. Жолымбетов, Айгөлек, 49). II Ат айналғысыз. Жиі отырған, өте тығыз орналасқан. Атақты рулары – қалың Қаржас, а т а й н а л ғ ы с ы з Айдабол, Күлік, Тұмар (Н. Баяндин.., Дала., ). Ат арба … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жылқышылап — үст. Жылқы құсап, орнынан бірден тұрып кету. Ендігі заманда жас асып, бұрынғыдай ж ы л қ ы ш ы л а п тұрмай, сиыршылап тұратын халге жеткенде береке бірлікті от басы, ошақ қасынан күтермін (К. Ахметбеков, Ақдала, 2, 224) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі